بینامتنی قرآن کریم با صحیفه سجادیه

نویسندگان

زهرا محققیان

گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان محمدرضا ستوده نیا

گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان

چکیده

امروزه یکی از رویکردهای مهم در پژوهش های مربوط به علم نشانه شناسی، مطالعات بینامتنی است که یادآور تعامل متون با یکدیگر است. این نوع پژوهش ها با کشف و تحلیل نشانه های رابط میان متون، به درک بهتر متن و خوانش نو از آن، کمک می کند.پژوهش حاضر درصدد شناخت و تحلیل چگونگی و میزان تأثیر قرآن کریم بر لفظ و محتوای ادعیه صحیفه امام سجاد(ع)، یکی از میراث های ارزشمند شیعه، است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی است؛ به همین دلیل پس از ارائه مباحث نظری، عملیات بینامتنی صحیفه با قرآن کریم که متن غایب در نظر گرفته شده، تحلیل و بررسی شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که این تعامل، بیشــتر به صورت نفی متوازی و نفی جزئی اســت و در نمونه های اندکی، نفی کلی به کار رفته است. بنابراین پیوندی ناگسستنی میان سخنان امام و قرآن کریم وجود دارد و امام (ع)، علاوه بر الفاظ قرآن کریم، ضمن تعاملی آگاهانه، از محتوای آیات نیز بهره های فراوان برده اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روابط بینامتنی دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه (دعا درآغاز ماه رمضان) با قرآن کریم

نظریه بینامتنیت رویکردی است که روابط بین متون و چگونگی ارتباط بین آن‌ها را بررسی می‌کند. در این رویکرد دلالت‌های گوناگون متون در فضای متون دیگر آشکار می‌شود. کاربست این نظریه در مطالعات دینی در تبیین پیوند عمیق قرآن و عترت است. در این پژوهش دعای چهل و چهارم صحیفه سجادیه با موضوع آغاز ماه رمضان در دو سطح لایه‌های ظاهری و باطنی متن بررسی و تبیین می‌شود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال کش...

متن کامل

بینامتنیت دعای چهارم صحیفه سجادیه و قرآن

قرآن کریم به عنوان کلام وحی و متنی جامع، از جمله متونی است که سایر متون دینی به گونه‌های مختلف با آن پیوند برقرار نموده و سرچشمه اقتباس برای متون دینی بوده است. صحیفه سجادیه که از آن تعبیر به «اخت القرآن» نموده‌اند، نیز از این قائده مستثنی نیست و مفاهیم و تعابیر قرآنی بسیار در آن تجلی یافته است. آیات قرآن چه به صراحت و چه به اشارت در فرازهای نورانی صحیفه نمود یافته و این موضوع، تأثیرپذیری از آی...

متن کامل

پیوند قرآن با صحیفه سجادیه

امام سجاد (ع) در آن دوران تاریک و اختناق بعد از عاشورا، در چهره دعا و مناجات راهی نو را در عرصه میدان رویارویی با سیاستهای اموی گشود و با برنامه ریزی ها و سازماندهی های خویش به ایفای نقش رسالت خود در آن عصر خفقان و بیداد و ستم، خوشگذرانی و عیاشی و شرابخواری، بی تفاوتی و شیعه کشی و شیعه زدایی، دوره تخریب اندیشها و آمیختن مبانی اندیشه و تفکر اسلامی با اوهام و خرافات ، سنگر مناجات و دعا، بهترین وس...

15 صفحه اول

تأثیرپذیری لغوی و معنایی صحیفه سجادیه از قرآن کریم

صحیفه سجادیه اثر ارزشمند امام سجاد(ع)از جمله کتب دعایی معتبر است که به میزان زیادی از قرآن تأثیر پذیرفته است؛ از این رو بررسی تطبیقی آیات به کار رفته در صحیفه سجادیه که هم در لفظ و هم در معنا از قرآن تأثیر پذیرفته از اهمیت بسزایی برخوردار است. بیان موضوعات مشترک بین صحیفه سجادیه و قرآن در چندین زیر فصل اصلی و همچنین اقتباس از آیات قرآن به اشکال مختلف، از سوی امام سجاد (ع)، نشان می دهد بسیاری از...

15 صفحه اول

بینامتنی اشعار اخطل با قرآن کریم

بینامتنی، یکی از موضوعات مهم نقد ادبی، نظریه‌ای است به منظور خوانش عمیق‌تر متن ادبی و دستیابی به ناگفته‌های آن. بر اساس این نظریه، هر متنی، آگاهانه یا ناآگاهانه، زایش و بازخوانشی از متون پیش از خود یا معاصر با خود است. قرآن کریم یکی از متونی است که سروده‌های بسیاری از شاعران با آن پیوند و ارتباط برقرار نموده است؛ از جمله این شاعران اخطل تغلبی، شاعر نامدار دوره اموی است که تعابیر و مفاه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های زبانشناختی قرآن

جلد ۵، شماره ۱، صفحات ۲۱-۳۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023